یک تابلو نقاشی خلاق
تابلوی نقاشی «دختری با گوشواره مروارید» را می‌شناسید؟ اثری از دوران طلایی هلند، «یوهانس فرمیر» است،اما سوالی دیگر این دخترک کیست و چه چیزی این نقاشی را از نمونه‌های مشابه متمایز می‌کند؟
پرتره‌ی دختری با گوشواره مروارید نه تنها ظاهر مرموز و اسرارآمیزی دارد بلکه سرگذشت پرفرازونشیبی را هم طی کرده است. یوهانس فرمیر این نقاشی را بین سال‌های ۱۶۶۵ الی ۱۶۶۶ کشید و بعد از مرگش، نسخه‌ی اصلی برای بیش از ۲۰۰ سال ناپدید شد.
گفته می‌شود که این نقاشی یوهانس فرمیر یک «ترونی» (Tronie) است؛ گونه‌ای از نقاشی پرتره که در عصر طلایی نقاشی هلند رایج بود و نقاشان به‌واسطه‌ی آن، حالات چهره‌ی اغراق‌آمیز آدم‌های معمولی را به نمایش می‌گذاشتند.
هدف نقاش اما در حقیقت خلق یک پرتره نبود، آن‌ها می‌خواستند حالات چهره‌ی انسان را بررسی کنند و از این نقاشی‌ها برای چهره‌شناسی استفاده می‌کردند. اینکه آیا دختری با گوشواره مروارید هم یک ترونی است را نمی‌توان با قاطعیت تأیید کرد اما فرمیر استعدادش در به تصویر کشیدن زیبایی را نشان می‌دهد، آن هم بدون حربه‌های هنرمندانه.
فرمیر که بود…؟
فرمیر از استادان نورپردازی بود و در مقایسه با هم‌عصرهای هلندی‌اش، نقاشی‌های داستان‌گوی بیشتری کشیده است،
مسئول موزه‌ی مائریتشویس، «امیلی گوردن‌کِر» دلایل جذابیت این نقاشی برای مخاطب عام را «رمزورازهای نهفته در آن» می‌داند. او اضافه می‌کند: «شاید در نگاه اول نقاشی آسانی به نظر برسد اما بسیار هوشمندانه است. در یک پس‌زمینه‌ی مشکی، دخترک زنده جلوه می‌کند و ژست تأثیرگذاری هم دارد. دهانش باز است، چیزی که در دیگر نقاشی‌های هلندی وجود ندارد؛ بنابراین به نظر می‌رسد که او می‌خواهد با شما گفتگو کند.
یوهانس فرمیر را باید از نقاشان مهجور و محجوب تاریخ بدانیم؛ هنرمندی که در دوران حیات چندان شناخته‌شده نبود و سال‌ها پس از مرگ به شهرت جهانی رسید. اگر به آثار هم‌نسل‌های او همانند «رامبرانت» نگاهی بیندازد، به سرعت متوجه می‌شوید که تابلوهای فرمیر در مقایسه با آن‌ها ناهمگون است.
رامبرانت و دیگر نقاشانی که از سبک «باروک» پیروی می‌کردند، تصاویری شلوغ می‌کشیدند که در آن‌ها ده‌ها چهره‌ی مختلف به چشم می‌خورد اما فرمیر نقطه‌ی مقابل این هنرمندان قرار می‌گیرد. نقاشی‌های او آرامش‌بخش، صمیمی و حتی گاهی معمولی جلوه می‌کند.
