تعریف درست و تخصصی از نقاشی دیواری

تعریف درست و تخصصی از نقاشی دیواری | پلتفرم پالت
فهرست

نقاشی دیواری در فرهنگ ها

برای واژه نقاشی دیواری با معادل لاتین wall painting معناهای ذیل ذکر شده است:

4 تعریف و 4 برداشت متفاوت

1. شاخه ای از نقاشی که عملکرد آن در رابطه با تزئینات دیوارها، سقف و بناست. عناصر نقاشی دیواری اغلب فرم هایی هستند که با معماری پیوستگی دارند و رنگ در آن همانند موضوعات رابطه ای پنهان و حسی با تناسبات معماری دارد.

بدین منظور می توان آن را تنها نوع نقاشی سه بعدی نامید که سعی در هماهنگی با فضایی دارد که در آن قرار می گیرد.

ویژگی عمده آن غیر از رابطه تنگاتنگ با معماری ارتباط وسیع و هماهنگی آن است و اغلب دارای موضوعات مذهبی و متناسب با جامعه یا موضوعاتی حماسی در اندازه و ابعاد متناسب با دیوار است.

2. نقاشی دیواری تزئینات روی دیوار است. تزئیناتی که روی سقف و دیگر عناصر معماری توسعه می یابد.

3. تفکیک معماری و نقاشی دیواری مشکل است چرا که معماری مجموعه ای از فضاها و حجم های رنگی با ویژگی های بصری است و معماری به واسطه ی سطوح رنگی، اجسام رنگی و فرم هایی که به خودی خود یک اثر هنری مستقل هستند با نقاشی دیواری در ارتباط قرار دارد و از آنجایی که حتی سطوح ساده رنگی می توانند کاربردی تصویری داشته باشند (رنگ آبی در سقف که تداعی کننده آسمان است)

هدف نقاشی دیواری می تواند ایجاد فضایی تصویری، متناسب با فضای معماری و تناسبات بنا باشد.

4. نقاشی برای آرایش دیوار، که ممکن است به دو طریق اجرا شود:

مستقیماً بر روی سطح دیوار یا بر روی تخته و بوم به منظور نصب دائمی

واژه نقاشی دیواری نه تنها قابلیت های بیانی و هنری نقاشی (سه پایه ای) را در خود دارد بلکه با تغییر تعریف نقاشی در دوران مدرن معانی جدیدی را به ذهن متبادر می کند.

نقاشی دیواری رسالت های متنوع جدیدی را غیر از توصیف، داستان پردازی، روایت و تزئین عهده دار می شود که گاه با تغییر رسالت نقاشی همگام (انتزاعی) و گاه مختص خود نقاشی دیواری (بعدشکنی در معماری) است.

از سوئی دیگر با توجه به اینکه دیوار عموماً یکی از عناصر معماری یا ساختمان است بدیهی است که قابلیت های آن به امکانات معماری محدود یا از آن تآثیر می پذیرد.

لازم به ذکر است که واژه “نقاشی دیواری” تنها بر نقاشی دیوار دلالت نکرده و حتی از دوران رنسانس و قبل از آن معنای ضمنی نقاشی دیگر اجزای معماری و ساختمان همانند (سقف، کف، ستون ها و…) را در خود دارد و در دوران اخیر نه تنها از آنها جدا نشده، بلکه تا حد محوطه سازی، فضاسازی و تا حدودی خارج از دو بعد (طول و عرض) پا به میدان گذاشته و در مقابل معماری همانند یک شاخه مستقل قد علم کرده و گاه از آن تبیعت نمی کند بلکه حتی به اصلاح و تحریف معماری و فضای معماری می انجامد.

ارتباط تنگاتنگ نقاشی دیواری با دیوار

اما آنچه که با توجه به تعاریف بدیهی به نظر می آید ارتباط تنگاتنگ نقاشی دیواری با دیوار، معماری و فضای معماری و حتی فضای شهری است که نه تنها معماری در طراحی و تولید آن دخیل بلکه بر موضوع یا چگونگی آن، تکنیک و شیوه اجرائی… اثر می گذارد.

نقاشی دیواری اگر چه بر قسمت اعظم قابلیت های بصری نقاشی سه پایه ای همانند ترکیب بندی، حجم پردازی و تیره ، روشن استوار است اما به لحاظ تکنیک و نوع اجرا ویژگی های خاص خود را دارد که در حوزه نقاشی سه پایه ای نمی گنجد و گاه وام دار تکنولوژی، صنعت ، معماری و… است.

نقاشی دیواری به لحاظ موضوع تنیدگی فراوانی با محیط خود داشته و چون مخاطبین آن متنوع و فراوانند.

باید به گونه ای شکل گیرد که موضوع با مضمون و حتی ساختار زیباشناختی و بیانی آن با اکثر مخاطبان ارتباط بر قرار کند و در این حوزه می تواند وام دار اطلاعات و روانشناسی، جامعه شناسی، سیاسی، فرهنگی، آموزشی، صنعتی و… باشد.

تفاوت نقاشی دیواری با نقاشی روی تابلو

نقاشی دیواری از بُعد طراحی با نقاشی سه پایه ای مرتبط و از بُعد تکنیکی عمدتاً وام دار  معماری، صنعت و تکنولوژی و از بُعد موضوعی مستلزم ارتباط با اجتماع و مخاطبان  گروهی است که عموماً در یک اثر همه درگیری های آن و تاثیرپذیری هایش بروز نمی کند و  از سوئی دیگر رسالت ها و کاربردهایش مضاف بر شیوه و اسلوب شخصی هنرمند آن را چنان پیچیده می کند که بر خلاف نقاش سه پایه ای که ممکن است فقط از خودش، طبیعت و یا موضوعات انتزاعی فضائی را به نمایش بگذارد.

نقاش دیواری باید فضائی مرکب از خودش، جامعه و مخاطب و حتی سفارش دهنده، تکنولوژی و معماری بهم آمیخته و این معجون پر عنصر را ساده تر کرده و به صورت فشرده در یک یا چند اثر به نمایش بگذارد و این ویژگی ضرورت توانائی دیگری مضاف بر  نقاشی و حس هنری هنرمند در مقایسه با نقاشی سه پایه ای را نمایان می سازد.

نقاشی دیواری ...

به بیانی دیگر توانایی تکنیکی، شعور محیطی و اجتماعی و … برای هنرمند دیواری ضروری و برای هنرمند سه پایه ای می تواند اختیاری باشد.

نقاشی دیواری در این مقوله شامل آفرینش های بصری با استفاده از عناصر نقاشی (خط، شکل، رنگ، رنگسایه و بافت) بر سطوح دو بعدی (دیوار) یا سه بعدی (سایر اجزای معماری) ، در فضای داخلی یا خارجی و با هدف تزئین، زیبا سازی، توصیف، تبلیغ یا بیان بصری است.

مخاطب

عموماً کسی که در مقابل دیوار قرار می گیرد و بیننده دیوار است.

به تعریف دیگر عنصر انسانی محیط چه به صورت هدفمند یا غیرهدفمند

و چه به صورت اتفاقی در زاویه رویت دیوار قرار گیرد مخاطب نامیده می شود.

مخاطب در واقع مصرف کننده اثر یا هدف ارتباطی هنرمند است.

در این بحث دسته بندی و اشاره به ویژگی های مخاطب تنها بر اساس جنبه هایی است که

با طراحی، تکنیک و موضوع نقاشی دیواری در ارتباط است.

جای یادآوری است که اگر چه ویژگی های مخاطب به صورت فردی قید و ذکر می شود؛

اما مخاطبان نقاشی دیواری گروه های اجتماعی هستند.

یعنی نقاشی دیواری بر اساس ویژگی های مشترک گروهی مخاطبان همانند فرهنگ و پاره ای ویژگی های فردی و موقعیت نسبت به دیوار طراحی می شود

و ذکر ویژگی های فردی و اجتماعی مخاطب تنها بر اساس ارتباط با مقوله طراحی در نقاشی دیواری صورت گرفته است.

مخاطب دارای ویژگی های ذیل است:

ویژگی های فرهنگی

شامل اداب و رسوم، ارزش ها، منش و رفتار اجتماعی که در یک کشور یا شهر می تواند

با مکان دیگر متفاوت باشد و همچنین باعث ایجاد طبقات فرهنگی متنوع در یک مکان گردد

همانند : عام یا خاص ، با سواد، بی سواد، دانشجو ، معلم، هنرمند و… .

که در این مبحث به صورت اجمالی مورد بررسی قرارر می گیرد.

ویژگی های سنی، جنسی

مخاطب بر اساس سن و جنس در دسته بندی و گروه های سنی و جنسی مشخص قابل مطالعه است

از جمله گروه های سنی:

کودک و نوجوان، جوان، میانسال، سالمند و جنسی: زن ، مرد را می توان نام برد.

ویژگی بصری

به لحاظ شرایط مکانی، اقلیمی و فرهنگی، پوشش و چهره مخاطبان آنها را از هم تفکیک و قابل مطالعه می کند.

گاه ویژگی های بصری راه شناخت ویژگی های دیگری همانند قومی و نژادی می تواند باشد.

ویژگی های اجتماعی

مخاطب به لحاظ اشتغال و اقتصاد در دسته بندی های اجتماعی متفاوت قرار می گیرد

که نوع و تعداد این گروه ها در کشورهای پیشرفته یا در حال پیشرفت متفاوت است.

به عنوان مثال در کشورهای در حال پیشرفت افراد به دسته های ذیل گروه بندی می شوند:

  • طبقه بالا: بالای سنتی ـ بالای صنعتی
  • طبقه میانه: زمیندار خرده ـ بازاری ها ـ خبرگان (کارمندان اداری)
  • کارگری: شهری ـ روستایی

اما از سویی رشد ناهمگون ابعاد اجتماعی و اقتصادی

باعث اختلال در مطالعه ویژگی ها و  گروه های اجتماعی شده

و پدیده های مهاجرت و اختلال و اختلاط فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ضریب خطا را افزایش می دهد

اما تنها در جهت ایجاد زمینه ذهنی به  موارد ذیل اشاره می شود.

  • طبقه اجتماعی که بر اساس شغل یا میزان سرمایه، افراد مشخص می گردد.
  • نقش اجتماعی: بر اساس نقشی که مخاطب در جامعه ایفا می کند تعریف می شود.
  • کارگری: شهری ، روستایی

اما از سویی رشد ناهمگون ابعاد اجتماعی و اقتصادی باعث اختلال در مطالعه ویژگی ها و گروه های اجتماعی شده

و پدیده های مهاجرت و اختلال فرهنگی، اقتصادی و سیاسی  ضریب خطا را افزایش می دهد

اما تنها در جهت ایجاد زمینه ذهنی به موارد ذیل اشاره می شود.

  • طبقه بندی اجتماعی که بر اساس شغل یا میزان سرمایه، افراد مشخص می گردد.
  • نقش اجتماعی: بر اساس نقشی که مخاطب در جامعه ایفا می کند تعریف می شود.
  • سبک یا شیوه ی زیستی: که بر اساس ایدئولوژی و مرتبط با طبقه و نقش اجتماعی و نحوه استفاده از درآمد متفاوت است.
  • علائق، نیازها و ضرورت ها، که برای هر طبقه اجتماعی و فرهنگی قابل ذکر و مطالعه است.

شناخت و مطالعه ویژگی های اجتماعی مخاطب نقش بسزایی در کشف و یافتن ضرورت ها، نیازها و ارزش ها و گنجاندن آنها در نقاشی دیواری از راه های تکنیکی، موضوعی و مضمونی دارد.

ویژگی های فیزیکی

به لحاظ موقعیت مخاطب در محیط و خصوصاً محیط شهری دسته های گوناگون ایجاد می کند از جمله:

  • ساکن، عابر (در حال تردد شهری با امکان توقف و عبور در معابر محیطی)
  • پیاده، سواره
  • ویژگی های حرکتی اعم از سرعت، جهت، هدف حرکتی
  • زاویه ی دید و افق دید

ویژگی های فیزیکی خصوصاً در نقاشی شهری که سرعت های متفاوتی از حرکت و زوایای متنوعی از دید وجود دارد،

در پاره ای از شیوه های ارتباط بصری (خطای دید) نقشی عمده دارد.

تعریفی صحیح از محیط

در معنای واژه ای اسم فاعل از مصدر “احاطه” به معنای در برگیرنده احاطه کننده و فراگیرنده است.

متضاد آن محاط است و معمولاً تسلط و غلبه مکانی چیزی را به چیز دیگر می رساند.

اما در معماری و شهرسازی به صورت مصطح به معنای جایی است که انسان در آن زندگی می کند اعم از کشور، شهر، جامعه یا خانواده.

انواع محیط با ترکیب موصوفی از هم تفکیک می شوند همانند محیطی فیزیکی، محیط شهری که مورد اول شامل ویژگی های فیزیکی محیط و مورد دوم شامل ویژگی های شهری محیط است.

زمانی که موارد تفاوت  محیطی با محیط دیگر بسیار محسوس و بارز باشد ترکیب موصوفی جدیدی در آن مورد لازم به نظر می آید

شاید اولین تفکیک عمده که در این بحث می تواند مد نظر باشد تفکیک محیط شرقی و غربی باشد.

بدیهی است که محیط شرقی تنها بر مکان شرق دلالت نکرده و ویژگی های فرهنگی، قومی، نژادی مشرق زمین را در خود دارد.

یا محیط ملی می تواند گویای تمام اشتراکات درون یک ملت و تفاوت آن با ملت دیگر باشد.

اما واژه محیط چنان محمل معانی متعدد بوده که تعریف آن را بسیار سخت و مشکل می سازد و در این بحث هر جا که عوامل و عناصر خارج از حوزه بحث است اما اشاره به آنها ضروری است از کلمه “محیط” استفاده می شود (مثلاً در بحث دیوار و ساختمان دیگر عوامل شهری عوامل محیطی محسوب می شوند).

در این مقوله محیط اطراف دیوار به لحاظ موقعیت مکانی دیوار به عناوین محیط عمومی و محیط اختصاصی تفکیک شده که تعریف آنها به شرح ذیل است:

محیط عمومی

محدوده اطراف دیوار که چگونگی ویژگی های آن در چگونگی نقاشی دیواری دخالت داشته و فرایند طراحی و اجرا را مستلزم رعایت و توجه خود می کند.

این محیط می تواند یک روستا، منطقه شهری، شهرک یا شهر و حتی کشور فرض شود که از ابعاد مکانی، بصری، طبیعی، اقلیمی، ملیت و تاریخی قابل مطالعه است.

به عنوان مثال برای دو دیوار واقع در دو نقطه تهران تمام ویژگی های محیط عمومی مشترک فرض شده (که مجموعه ای از ویژگی های اقلیمی، تاریخی، مکانی، ملی و…است) و تنها بواسطه ی محیط اختصاصی (دورنمای شهری) از هم تفکیک خواهند شد.

محیط اختصاصی

عبارت است از محدوده ای مکانی در شهر، شهرک یا روستا یا منطقه و ناحیه شهری و روستایی که دیوار در آن محدوده قابل رویت است و زوایای دید متنوعی نسبت به دیوار را در خود دارد.

معمولاً به شکل دور نمای قسمتی از شهر یا روستا که دیوار در آن دیده می شود قابل مطالعه است.

محیط اختصاصی محیطی است که ساختمان و دیوار مورد نظر برای نقاشی در آن قرار گرفته و معیار تفکیک آن از محیط عمومی میدان دید ناظر در حداکثر فاصله خوانش تصویر می باشد.

عناصر محیط عمومی

محیط عمومی عناصر بسیار رادار است.

که از جمله عناصر طبیعی آن درخت، آسمان، کوه، آب و زمین و…. و عناصر مصنوعی آن ساختمان ها، راه ها، عناصر شهری، وسایل نقلیه و علائم شهری را می توان نام برد.

عناصر انسانی در محیط عمومی با عنصر انسانی در محیط اختصاصی ویژگی های متفاوتی را ممکن است بروز دهند.

علایق، نیازها، تعداد و تنوع طبقات روابط عمومی بیشتر است

اما عناصر انسانی محیط اختصاصی می توانند طبقه ای خاص بوده یا ویژگی های مشترک بیشتری داشته باشند و در شرایطی خاص در جایگاه مخاطب اثر قرار گیرند و باید با حساسیت بیشتر مطالعه شوند.

عناصر محیط اختصاصی

شامل عناصری که در حداکثر فاصله خوانش تصویر به صورت توآم با دیوار دیده می شوند و ارتباط بصری آنها با عناصر نقاشی به صورت مستقیم قابل بررسی است.

از جمله عناصر معماری، عناصر انسانی، علائم شهری، تآسیسات، وسایل نقلیه و…

لازم به ذکر است پاره ای از عناصر محیط عمومی با محیط اختصاصی که زیر مجموعه ی آن است مشترکند.

لذا در بررسی دیوار و نقاشی دیواری از آنها به عنوان عناصر محیط عمومی نام برده می شود و در صورتی که در محیط اختصاصی واقع باشند عناصر محیط اختصاصی محسوب و در محیط عمومی مطالعه نمی شوند

که معمولاً هر عنصر علاوه بر ویژگی محیط عمومی، ویژگی های دیگری نیز در محیط اختصاصی می یابد.

همانند علائم شهری، درختان و وسایل نقلیه که در محیط شهری یا محیط عمومی قرار داشته و ویژگی بصری آنها بر دیوار و طراحی آن تآثیر مستقیم نداشته اما حضورشان در محیط اختصاصی به لحاظ قابلیت رویت توأم با دیوار و امکان ارتباط مستقیم بصری ویژگی های قابل بررسی بیشتری ایجاد می کند.

یا ویژگی های معماری شهرسازی و مبلمان شهری که ریشه در محیط عمومی داشته اما بر چگونگی تصویر محیط اختصاصی اثر می گذارد.

محیط عمومی بر محیط اختصاصی غلبه فرهنگی، اجتماعی و بصری دارد و محیط اختصاصی زیر مجموعه محیط عمومی است.

با این حال گاه پاره ای از ویژگی های آن غیر از وسعت، آن را از محیط عمومی متمایز می سازد.

مثلاً عناصر انسانی در محیط عمومی شهروند محسوب شده اما همین شهروندان در محیط اختصاصی مثل یک مدرسه دانش آموز هستند و ویژگی های  مشترک سنی، جنسی و شغلی بیشتری دارند.

چند پرسش سودمند

در مقوله محیط این سوال وجود دارد که اصلاً در چه محیطی باید نقاشی دیواری انجام شود؟

یا به صورت محدودتر در چه مکان هایی؟

پاره ای از محیط ها به لحاظ بصری دارای غنای فرمی و رنگی به صورت طبیعی یا  مصنوعی می باشند.

مثلاً :

دیوار بیرونی ویلایی با آجرهای ساده قرمز رنگ که با پس زمینه جنگل و کوه و  آسمان آبی رنگ، یک دورر نمای طبیعی ایده آل و کامل می سازد که نیازی به نقاشی در آن  احساس نمی شود

مگر علایق ساکنین بسیار تنوع پسند بوده یا مدت عبور و سکون آنها چنان زیاد باشد که برای تنوع فرمی و رنگی محیط نقاشی دیواری ضروری محسوب شود،

در غیر این صورت با توجه به خلأ بصری محیط و بعضاً نیاز حسی و حتی اجتماعی و روانی مخاطب بهترین مکان و بهترین موضوع را می توان انتخاب کرد.

کار و تولید اثر دیواری در محیط بیرونی (دیوار خارجی) و یا اماکن عمومی با مطالعه و تحقیق در محیط و نیازها و ویزگی های عنصر انسانی که مهمترین عنصر محیط است امکان پذیر می باشد.

دیوار

در معماری تعریف آن چنین است:

“یکی از اجزای اصلی ساختمان که نقش اصلی آن جداسازی فضاهای داخلی و محصور نمودن یک بناست”.

دیوار عمومی ترین نوع حائل عمودی در ساختمان است

و تقسیم بندی فضای معماری را به عهده دارد که در آن سطح، مشاهده می شود

و قابلیت اجرای نقاشی دیواری بر یک یا هر دو سطح آن وجود دارد.

اما ویژگی ها و تعریف آن در مقوله ی نقاشی دیواری تنها از این جهت است که محدوده ای برای ایجاد نقاشی دیواری محسوب می شود.

دیوار در این بحث از ابعاد ذیل مدنظر می باشد:

زاویه ی دید

مجموع قسمت های قابل مشاهده ساختمان و بنا از زوایای دید مختلف واقع در میدان رویت

که با تغییر مکان و جهت حرکت و زاویه ی دید مخاطب میزان آن متفاوت است.

سطح

هر سطح از ساختمان (دارای پوشش و بافت خاص خود است)

که قابلیت رویت آن از حداقل یک زاویه (در میدان رویت) وجود داشته باشد.

سطح قابل رویت دیوار ممکن است

از اجزای مختلف تشکیل یا به واسطه ی حضور بافت، تزئینات و تأسیسات (لوله، کابل، کانال و…)

متنوع باشد و از زوایای مانعی برای دید آن وجود داشته باشد.

وضعیت

در دیوارهای مرکب که دو یا چند دیوار به هم وصل می شوند

منظور از دیوار نه هر کدام، بلکه مجموع سطوح مورد نظر برای انجام نقاشی دیواری است.

بُعد

نظر به اینکه نقاشی سقف و دیگر اجزاء معماری همانند

کف و ستون با تعریف متعارف دیوار (دو بُعدیِ عمودی)

که فضاهای معماری و شهری از هم جدا می کند سازگار نبوده، اما اصطلاح نقاشی سقفی و کفی و غیره نیز نامتعارف جلوه می کند.

در حد امکان در متن هر جا مواردی این چنینی وجود دارد،

از عنوان کف و سقف استفاده شده اما در پاره ای موارد (با توجه به تعریف دیوار در نقاشی دیواری)

با همان واژه ی دیوار به طور مصطلح به این اجزاء اشاره شده است.

برای دیوار به معنای عام می توان دسته بندی هایی قائل شد

که اشاره به آنها در مطالعه دقیق تر نقاشی های دیواری و ذکر نقش و نوع آن در مطالعه و چگونگی طراحی، تکنیک و غیره مفید خواهد بود.

انواع دیوار

  • دیوار خارجی :

دیواری است که سطح آن در فضای بیرونی محیط قابل رویت باشد.

دیوار خارجی فضای داخلی و بیرونی ساختمان را از هم تفکیک می کند.

نما در معماری از ویژگی های دیوارهای خارجی است

و چگونگی سطح دیوارهای خارجی در نما نقش اصلی را دارد.

نما شکل ظاهری بنا و قسمتی از آن است که از خارج ساختمان دیده می شود.

 

  • دیوار داخلی :

دیواری که فضاهای داخلی بنا را از هم تفکیک می کند و اصطلاحاً در این مبحث

سطحی از دیوار که در محیط داخلی بنا قابل رویت باشد.

با توجه به اهمیت سطح دیوار برای نقاشی دیواری،

دیوار داخلی می تواند سطح داخلی دیوار خارجی و یا هر دو سطح

یک دیوار داخلی باشد.

دیوار خارجی

دیواری است که سطح آن در فضای بیرونی محیط قابل رویت باشد.

دیوار خارجی فضای داخلی و بیرونی ساختمان را از هم تفکیک می کند.

نما در معماری از ویژگی های دیوارهای خارجی است

و چگونگی سطح دیوارهای خارجی در نما نقش اصلی را دارد.

نما شکل ظاهری بنا و قسمتی از آن است که از خارج ساختمان دیده می شود.

دیوار داخلی

دیواری که فضاهای داخلی بنا را از هم تفکیک می کند و اصطلاحاً در این مبحث

سطحی از دیوار که در محیط داخلی بنا قابل رویت باشد.

با توجه به اهمیت سطح دیوار برای نقاشی دیواری،

دیوار داخلی می تواند سطح داخلی دیوار خارجی و یا هر دو سطح

یک دیوار داخلی باشد.

دیوار اصلی (باربر)

جزئی از ساختمان محسوب شده و نقش کاربری خاص در ساختمان ایفا می کند

و کاربرد آن تفکیک فضاهای داخلی ساختمان یا تفکیک فضای داخلی و خارجی

و تفکیک محوطه های یک ساختمان از محیط شهری است.

دیوار کاذب یا فرعی (غیر باربر)

دیواری که نقش ساختمانی در بنا یا معماری ندارد و کاربرد آن ممکن است

برای زیبایی یا تکمیل فرم های معماری و یا برای نصب و اجرای نقاشی دیواری،

تزئینات و یا به منظور زیباسازی و فضاسازی شهری باشد.

انواع دیوار به لحاظ حرکتی

  • دیوار ثابت

که معمولاً به تناسب مصالح ساختمانی قابلیت جا به جایی یا ضرورت جا به جایی ندارد.

 

  • دیوار متحرک

که می تواند حرکت و جا به جایی داشته باشد.

(درب های ورودی ساختمان که در وضعیت های مختلف کاربری متفاوت دارند

و اگر زمینه اجرای نقاشی دیواری محسوب شوند،

حرکت آنها در طراحی نقش مهمی ایفا می کند).

پانل ها و تابلوهای قابل انتقال نیز از این دسته اند.

انواع دیوار به لحاظ طول زمان کاربری

  • موقت

دیوارهایی که عمری کوتاه تر از دیگر اجزاء معماری و ساختمان دارند

و با هدف کوتاه مدت (کمتر از 3 تا 10 سال) ساخته می شوند.

همانند دیوارهای اطراف ساختمان های در حال ساخت که تنها تا اتمام ساخت و ساز ساختمان

کاربرد داشته و سپس تخریب می شوند.

  • دائم

دیوارهایی که عمر آنها برابر عمر ساختمان و بنا می باشد

و تا به دلیلی در ساختمان تخریب و تغییر صورت نگیرد،

کاربری دارند و معمولاً در شهرسازی امروز خصوصاً در بناهای مسکونی از 30 تا 50 سال کار آمد هستند و با تخریب ساختمان از بین می روند.

انواع دیوار به لحاظ فرم

  • ساده

دیوارهایی که دارای فرم یا کادر هندسی به شکل مربع، مستطیل عمودی و افقی ذوزنقه و… هستند.

  • مرکب

دیوارهایی که از چند دیوار به شکل ساده و به صورت پیوسته تشکیل شده است.

  • دیوارهای مجموعه مانند (مرتبط)

گاه در یک محیط یا منطقه دیوارهای مجزا و حتی دور از هم با موضوعات مرتبط

چنان نقاشی می شود که کل اثر در یک زاویه دیده نشده بلکه مستلزم حرکت مخاطب در آن

محیط است و دریافت هر قسمت از اثر با فاصله زمانی نسبت به قسمت دیگر امکان پذیر است

و عامل ارتباطی آنها نه ارتباط حقیقی و معماری بلکه ارتباط تصویری به واسطه نقاشی است.

شاید توزیع گسترده یک نقاشی در یک محیط (بیرونی) در حوزه هنر محیزی قرار گرفته و در تعریف نقاشی دیواری نگنجد.

  • دیوارهای خاص

نظر به اینکه اغلب نقاشی های دیواری بر روی سطح دیوارهای ساختمانی (بناها)

انجام می شود و اکثر دیوارها در معماری معاصر تخت و دارای شکل ساده هندسی هستند

دیگر دیوارها با عنوان دیوار خاص نامگذاری شده اند.

لذا برای مطالعه دیوارهای خاص نظیر:

قوسی شکل (مقعر، محدب) مورب و… می بایست اطلاعات مربوط به ویژگی های دیداری آنها تعریف شود

از جمله میدان رویت مفید و اختصاصی،  محدوده رویت اختصاصی که با مطالعه ویژگی های فیزیکی این دیوارها می توان

به تعاریف دیداری آنها با استفاده از تعاریف دیداری، دیوارهای ساده دست یافت که خود می تواند در جهت تکمیل مبحث ویژگی های دیداری دیوار موضوع پژوهشی جدید باشد.

از آن جمله اند :

1ـ نقاشی دیواری هایی که در آنها دیوار با طرح هنرمند و تنها جهت اجرای نقاشی دیواری و

متناسب با ترکیب یندی آن ساخته می شود.

2ـ دیوارهای قوسی شکل، مقعر یا محدب در جهت افقی یا عمودی.

3ـ کف و سقف و ستون ها و دیگر اجزای ساختمان.

4ـ دیوارهای متحرک که زاویه و جهت آنها در حال تغییر است.

همانند درب و پنجره ساختمان.

5ـ پانل ها (دیوارهای قابل جا به جایی).

6ـ دیوارهای شفاف (با قابلیت دید دو طرفه)

همانند شیشه ها و قسمت های شفاف ساختمان (نورگیر و…).

ویژگی های دیوار

جهت انجام نقاشی دیواری بر سطح دیوار غیر از توجه به انواع دیوار اطلاع از ویژگی های

آن نیز مهم و ضروری است این ویژگی ها به شرح ذیل می باشند:

ویژگی های فیزیکی

پوشش : روئی ترین لایه ی دیوار به لحاظ مواد و مصالح که ممکن است آجر، سیمان، بتون و … باشد.

بافت : پوشش دیوار ممکن است همانند سیمان ساده یا در آجرنما دارای بافت بصری باشد.

جهت : بسته به جهات جغرافیایی، دیوار شمالی، جنوبی، شرقی یا غربی خواهد بود.

رنگ : یا محصول رنگ آمیزی دیوار است یا از طریق مصالح اجرایی دیوار، نمود می یابد.

فرم : شکل و یا کادر دیوار که ممکن است ساده یا بگونه ای دیگر باشد.

ابعاد : در دیوارهای ساده کشیدگی طولی و ارتفاع دیوار را شامل می شود اما در دیوارهای مرکب می تواند مجموع ابعاد دیوارهای ساده تشکیل دهنده ی آن باشد.

وسعت : سطح دیوار به واحد متر مربع که بسته به فرم، محاسبه ی آن متنوع و متفاوت است.

نور : از تأثیرات محیط بر دیوار است که به واسطه ی منشأ می تواند طبیعی یا مصنوعی (در حالت خاص نور پردازی) باشد.

ویژگی های قابل ذکر نور با توجه به گستردگی و اهمیت به شرح زیر است :

  • جهت
  • مقدار
  • شدت
  • رنگ
  • زاویه
  • مدت تابش
  • تمرکز
  • تک منبعی و چند منبعی
  • متمرکز و غیر متمرکز
  •  خطی و نقطه ای
  • ممتد و منقطع
  • مزاحم و موافق
  • ساده و مرکب
  • عمودی و افقی
  • مایل

ویژگی های دیداری

با توجه به مکان قرار گیری دیوار در معماری،

مبلمان شهری و زاویه ی دید مخاطب در دور نمای شهری،

نقاط دیداری ویزه ای ایجاد می شود که به شرح آنها می پردازیم.

تعاذیف این مبحث به عنوان پایه ویژگی های دیداری مربوط به دیواره های ساده بیرونی است.

زاویه ی دید

به موقعیت مخاطب در مقابل دیوار بستگی دارد و نسبت به محور عمقی

(محور عمود بر مرکز دیوار = محورz).

حداکثر برای سمت راست 90 + برای سمت چپ 90- می تواند باشد.

افق دید

معولاً به ارتفاع 180 سانتیمتر از کف (برای ناظر ایستاده)

در نظر گرفته می شود و با توجه به اینکه عموماً دیوارها در دور نمای شهری بالاتر از آن

قرار می گیرند از 90+ تا 90- به ترتیب برای بالای محورz دیوار و پایین محورz دیوار

متغییر است.

(حداکثر فاصله رویت دیوار) عمق میدان رویت

حداکثر فاصله ای که مخاطب در محیط اختصاصی نسبت به دیوار پیدا می کند

به نحوی که قادر به دیدن دیوار گردد.

عمق که میدان رویت نامیده می شود و معمولاً بسته به وضعیت نور،

الودگی هوا و موانع دید متفاوت است و می تواند تا چند کیلومتر افقی افزایش یابد.

عمق میدان با ابعاد دیوار رابطه ی مستقیم دارد.

میدان رویت مفید افقی

حوزه ای که مخاطب از هر زاویه ای در آن (نسبت به محورz) قرار بگیرد قادر به دید کل دیوار باشد.

حداکثر آن نسبت به محورz 90+ برای سمت راست 90- برای سمت چپ است.

اگر چه میدان رویت دیوار از 90+ تا 90- متغییر است

اما در میدان دید محدودتری مخاطب قادر به درک و خوانش تصویر به صورت کامل خواهد

بود که میدان رویت مفید افقی خوانده می شود.

رویت مفید محدودتر است.

میدان رویت عمودی مفید

با توجه به اینکه در محیط شهری امروز مخاطب جا به جایی عمودی نیز دارد

و یا تردد او در ساختمان های بلند زاویه ی دید او را عوض می کند میدان رویت عمودی ایجاد می شود.

میدان رویت عمودی نیز با توجه به محور z می تواند حداکثر 90+ برای بالا 90- برای پایین فرض شود.

میدان رویت عمودی به واسطه ی ارتفاع دیوار،

دیوارهای مانع دید و ارتفاع مخاطب در حوزه ای که مخاطب قادر به درک کامل تصویر  گردد میدان رویت عمودی مفید خوانده می شود.

حداقل و حداکثر فاصله خوانش تصویر

حداقل فاصله مستقیمی از دیوار که مخاطب در آن بدون تغییر زاویه ی دید می تواند

کل دیوار را ببیند و با وسعت دیوار نسبت مستقیم دارد.

حداکثر فاصله مستقیمی از دیوار که مخاطب بدون تغییر زاویه ی دید قادر به دیدن کل دیوار

و همچنین خوانش تمام عناصر تصویری دیوار یا نقاشی دیواری باشد.

موارد رویت اختصاصی

نقطه رویت اختصاصی : نقطه ای واقع در میدان رویت مفید که مخاطب قادر به دیدن کامل نقاشی و عناصر آن باشد به طوری که در مرکز نقاشی دیواری قرار گرفته (امتداد محورz) باشد.

خط رویت اختصاصی : با توجه به اینکه بندرت مخاطب در نقطه ی رویت اختصاصی قرار می گیرد یا در آن می ماند بهتر است با اندکی چشم پوشی از خطای پرسپکتیوی “خط رویت اختصاصی” تعریف شود.

خط رویت اختصاصی خطی است به طول دیوار و موازی آن که از نقطه ی رویت  اختصاصی می گذرد.

محور رویت اختصاصی : خطی موازی محورz که مخاطب فرضی در آن مسیر بین حداقل فاصله رویت و حداکثر فاصله ی خوانش تصویر دید قرار می گیرد.

محدوده ی رویت اختصاصی : محدوده ای واقه بر سطح زمین به ابعاد محور رویت اختصاصی و طول خط رویت اختصاصی که سطح آن در برآورد میزان حضور مخاطب مفید است.

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
2 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
حمیده

سلام و خسته نباشید
ممنون از مطلب خوبتون ، اگه امکانش هست نمونه های از نقاشی دیواری رو هم بذارید ، باز هم ممنونم

پلتفرم پالت

سلاو عرض ادب خانم حمیده

باشه چشم ، حتما این مورد بررسی میشه و به شما اطلاع میدهیم

2
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x